Terugblik Nacht van de Leraar 2025

SAMEN ER DWARS DOORHEEN

Samen er dwars doorheen – De kracht van Leiden, Stad van Ontdekkingen 

Onderwijs verbindt. Onderwijs vernieuwt. Onderwijs daagt uit. In Leiden, dé Stad van Ontdekkingen, weten we dat als geen ander. Daarom is “Samen er dwars doorheen” het thema van Leiden Nationale Onderwijsstad 2025 én van de Nacht van de Leraar. Leiden is een rijke leeromgeving, waarin we laten zien hoeveel moois er gebeurt in het onderwijs en de educatieve sector. We hebben elkaar nodig om de uitdagingen van vandaag en morgen aan te gaan. En dat doen we samen, dwars door barrières heen:

🔹 Dwars door sectoren. We slaan bruggen tussen onderwijs, wetenschap, cultuur en bedrijfsleven.
🔹 Dwars door systemen. We denken niet in hokjes, maar in mogelijkheden. Regels en structuren mogen ons niet belemmeren om het beste onderwijs te bieden.
🔹 Dwars door grenzen. We dagen elkaar uit, zoeken samenwerking en blijven ontdekken.

Dát is de kracht van Leiden. Een stad waar leren en innoveren hand in hand gaan, waar onderwijsprofessionals samen bouwen aan de toekomst. Een stad die inspireert, experimenteert en doorzet.

Dit is de aller allerlaatste editie van de Nacht van de Leraar 

10 jaar geleden nam ICLON Universiteit Leiden het prachtige initiatief voor de Nacht van de Leraar. We zouden als LEF geen fieldlab zijn als we niet weer iets niets gaan uitproberen. Tijdens de Nacht horen we graag van jou: ‘wat is voor jou de kracht van de nacht?’ Die input nemen we mee om in 2026 een gloednieuw evenement te gaan ontwerpen.

Sfeerbeelden

Programmaoverzicht

Onderstaande workshops waren te volgen op de Nacht van de Leraar 2025

17:00 – 17:45 u

Eet & Beleef

Kom binnen en ontdek naast het heerlijke eten van Midi, welke belevenissen jij kan pakken? Inschrijving niet nodig.

17:45 – 19:05 u

Keynotes

Dit jaar niet één, geen twee maar drie verschillende keynotes om de Nacht van de Leraar mee te starten.
Waar sluit jij bij aan?

19:15 – 20:15 u

Workshops

Volg een van de workshops.
Het aanbod staat hieronder beschreven. Inschrijving is op de avond zelf.

20:15 – 21:00 u

Borrel & Beleef

Dit is het moment om nog even wat te drinken met jouw collega’s en nieuwe mensen te ontmoeten. Swing jij mee met de Dolly Dot Com?

Opening Nacht van de Leraar

Samen er dwars doorheen. Daarom verzorgen Wietske Veltman (wethouder Economie, Kennis, Sport en Gezondheid) en Sander Roodink (rector Marecollege) samen de opening van de Nacht van de Leraar bij deze keynote.

Keynote

De toekomst is nu! De ingrijpende invloed die toekomstige technologieën zullen hebben op het onderwijs.

We staan aan de vooravond van een tijdperk waarin kunstmatige intelligentie (AI), neurotechnologie en biotechnologie het leerlandschap fundamenteel zullen veranderen. AI wordt steeds geavanceerder in het personaliseren van leertrajecten, het automatisch evalueren van prestaties en zelfs het mede-ontwikkelen van lesmateriaal. Tegelijkertijd openen neurotechnologieën – zoals hersen-computerinterfaces – de deur naar directe koppelingen tussen brein en computer, wat de manier waarop we informatie opnemen en verwerken drastisch kan versnellen. Ook biotechnologie zal het onderwijs beïnvloeden, bijvoorbeeld door cognitieve verbetering of gezondheidsmonitoring van leerlingen.

Deze technologische vooruitgang vereist niet alleen snelle aanpassing van onderwijssystemen, maar ook een heroverweging van welke vaardigheden essentieel zijn voor de volgende generaties. Creatief denken, ethisch handelen, technologische geletterdheid en aanpassingsvermogen worden belangrijker dan ooit. De snelle afwisseling en groei van nieuwe technologieën vraagt om een onderwijssysteem dat flexibel en toekomstgericht is.

Opening Nacht van de Leraar

Samen er dwars doorheen. Daarom verzorgen Abdelhaq Jermoumi (wethouder Kansengelijkheid, Jeugd & Onderwijs) en Stef Vink (directeur bestuurder Leidse Instrumentmakers School (LIS) samen de opening van de Nacht van de Leraar bij deze keynote.

Keynote

Tijdens de Nacht van de Leraar zet Pieter Slaman – historicus en onderwijsdenker Universiteit Leiden – de professional in het zonnetje. Niet één type leraar, maar álle mensen die dagelijks het verschil maken in het onderwijs: van peuterspeelzaal tot hbo, van conciërge tot schoolleider.

In zijn keynote reflecteert Pieter op de organisatie van de beroepsgroep door de tijd heen, om te komen tot een oproep om leraren tot een hecht front te vormen zoals ook artsen, advocaten, notarissen en zoveel andere  geleerde beroepen dat doen. Zo voorkomen zij weggespeeld te worden door bestuursorganisaties en ministerie. En zo kunnen zij zelf aan professionele standaarden werlen.
Tijdens de sessie lopen verleden en toekomst door elkaar: deelnemers gaan zelf aan de slag om een brede beroepsorganisatie te laten herleven.

Opening Nacht van de Leraar

Samen er dwars doorheen. Daarom verzorgen Paul Dirkse (bestuurder openbaar onderwijs Leiden en Leiderdorp) en Anna van den Boogaard (directeur bestuurder JES Rijnland) samen de opening van de Nacht van de Leraar bij deze keynote.

Keynote

In de theatersolo MOED van stadsgezelschap PS|theater neemt acteur en docent Mahfoud Mokaddem je mee naar zijn klaslokaal op het mbo 1. Hij stelt je voor aan Reza, Dayenne, Teun en al die andere leerlingen voor wie niemand ooit een vlag hijst. Mahfoud herkent zich in hen. Want ooit was hij ook zo: een jongen die altijd achterin zit. In de klas, in de bus, in de maatschappij. MOED is stand-up storytelling en vertelt het verhaal van die ene docent die jou wel ziet, van leerlingen die een hand in de rug verdienen en collega’s die je niet begrijpen.
Een voorstelling over leerlingen én docenten die weinig aansluiting vinden bij het onderwijssysteem en zich afvragen: waar doe ik het voor?

Beleef MOED tijdens de opening van de Nacht van de Leraar.
Want soms is blijven staan de grootste daad van moed.

Eet & Beleef

Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs (TOO) en Vereniging voor Ontwikkelingsgericht en inclusief Onderwijs (VOIO) werpen een blik op het huidige onderwijs systeem. Wat werkt en wat kan anders?

Werp de onderwerpen in het onderwijs omver en ga samen het gesprek aan.

Voor Leiden Nationale onderwijsstad 2025 zijn we gestart met de campagne Leidse Lessen: de mensen die het verschil maken in het onderwijs. Met deze campagne zetten we de spotlight op wie het écht mogelijk maken: leraren, conciërges, onderwijsassistenten, directeuren en andere stille krachten.

In samenwerking met gemeente Leiden, het Leiden Education Fieldlab (LEF) en Leiden Kennisstad vieren we de mensen die het verschil maken. We erkennen hun inzet, delen hun verhalen en laten zien hoe zij de toekomst van de stad helpen vormen.

Kijk, luister, verwonder en deel jouw verhaal.

En wie jarig is trakteert!

ICLON Universiteit Leiden viert haar 30e verjaardag tijdens Leiden Nationale Onderwijsstad 2025. Ze trakteren ons allemaal op een lekker toetje! Een mooi gebaar als partner in Leiden die 10 jaar geleden de Nacht van de Leraar initieerde in Leiden.

Gefeliciteerd ICLON!

De Sleutelplaats

De creatieve technische werkplaats waar jongeren van 7 tot 27 jaar leren door te doen. De Sleutelplaats heeft sinds dit jaar een prachtige plek in Leiden. Dit is jouw kans om kennis te maken met de jongeren en oprichters van de Sleutelwerkplaats en te leren door te doen.

Leren met de stad.

Leren met de Stad is een Leidse onderwijsinnovatie en een samenwerking tussen hogeschool Leiden, universiteit Leiden, mboRijnland, gemeente Leiden en maatschappelijke organisaties. In samenspraak met bewoners gaan studenten samen aan de slag met urgente vraagstukken uit de stad.

Binnen Leren met de Stad werken ze sinds dit jaar met Themateams. Stadspartners/ experts en docenten werken daarin samen vanuit de inhoud, zoals in de Themateams Sociale Veiligheid en Gezondheid & Preventie. Tijdens de Nacht van de Leraar kunnen we deze methodiek en de verbinding met onderwijs (mbo, hbo en wo) laten zien en daarover in gesprek gaan met jou. Wie weet kunnen we met jou of je organisatie een nieuwe verbinding of samenwerking aangaan.

Workshops

Voor docenten die willen ontdekken, doen én samenwerken
Het vak leer je niet uit een boekje – maar door te doen, te ervaren en te ontdekken. In deze workshop gaan we samen aan de slag met hybride onderwijsvormen die het leren verrijken en de praktijk dichterbij brengen. Denk aan inspirerende voorbeelden zoals de samenwerking met de Energiefixers.
We onderzoeken kort waarom deze aanpak werkt, delen praktijkervaringen én zoeken de samenwerking op: hoe maken we het onderwijs samen aantrekkelijker, betekenisvoller én leuker?
Kortom: hybride leren in actie. Doe je mee?

Sessieleiders: Arnold Blok (mboRijnland) en Daisy Driessen (mboRijnland, het LEF en Leren met de Stad)

AI is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven – en dus ook niet uit ons onderwijs. Adaptieve leermiddelen, dashboards, spellingshulpen, gepersonaliseerde leerpaden… Ze klinken als hulp, als ondersteuning. Maar steeds vaker lijken ze ook iets over te nemen. Ze maken keuzes, doen suggesties, sturen gedrag. n

En dan rijst de vraag: wie is hier nog de professional? Wie bepaalt wat goed onderwijs is – de leraar, of het systeem?

In deze sessie nemen we jullie mee in een verkenning van kunstmatige intelligentie – niet vanuit de techniek, maar vanuit het pedagogisch perspectief. Want AI is niet neutraal. Het is geen slim trucje. Het is een systeem dat altijd een antwoord geeft – ook als het niet klopt. Zoals bij het klassieke raadsel van de boer, de wolf, de geit en de krop sla. AI lost het op. Maar haalt de journalist in het raadsel de rivier of de boot weg? Dan blijft AI toch praten over oversteken. Het maakt altijd een verhaal. Het is, zoals wij zeggen: een praatjesmaker.

En dus moeten we als onderwijsprofessionals wakker blijven. Niet om bang te zijn voor technologie, maar om trouw te blijven aan ons kompas. Want de kernvraag blijft: wat wil ik met mijn onderwijs bereiken? En hoe helpt – of hindert – AI mij daarbij?

Sessieleiders: Jan Jaap Hubeek (Stichting NIVOZ) samen met Wouter Modderkolk (Stichtse Vrijeschool, Hogeschool Leiden & promovendus Erasmus Universiteit Rotterdam)

Wat levert deze workshop jou op?
In deze workshop leer je hoe je gemakkelijk en toegankelijk je de juiste werkvorm kiest voor elke groep. Je krijgt:
  • Een flinke dosis praktische werkvormen die echt werken;
  • Slimme tips om ze direct toe te passen;
  • Inzicht in wat past bij welk doel en welke groep;
  • Een begrijpelijke uitleg van de onderwijskundige basis.
Kortom:
Meer inspiratie en vertrouwen om jouw lessen next level te maken.
Let’s go!

Sessieleiders: Stefan Stoeken (mboRijnland)

Samenwerking met ouders is niet altijd vanzelfsprekend, terwijl ouders een belangrijk onderdeel zijn van de pedagogische basis en de leefwerelden (school, omgeving en thuis) van kinderen en jongeren. Tijdens deze workshop staat het thema Partnerschap met Ouders centraal. Deelnemers krijgen een inkijkje in – en praktische handvatten uit de ouderschapstheorie. Werken met de ouderschapstheorie biedt professionals een ingang om het contact met ouders (terug) te krijgen en helpt professionals om ouders (weer) in hun kracht te zetten. Uitgangspunten hierbij zijn: de ouders zien als experts, en als professional naast de ouder staan, in een open, niet-oordelende houding.

Deelnemers krijgen naast toelichting op de theorie door David van Tol (Onderzoeksgroep Ouderschap en Jeugd in Ontwikkeling, Hogeschool Leiden) ook praktische handvatten en inspiratie uit de praktijk. Zo delen brugfunctionarissen hoe zij de theorie toepassen in hun werk. Aan de hand van deze inzichten gaan deelnemers zelf aan de slag gaan met casuïstiek, zodat zij de theorie direct kunnen vertalen naar hun eigen werksituatie.

Voor wie? Professionals uit onderwijs, kinderopvang, JGZ, welzijn en beleidsmakers die geïnteresseerd zijn in de ouderschapstheorie en handvatten zoeken om partnerschap met ouders te verstevigen.

Sessieleiders: David Tol (Onderzoeksgroep Ouderschap en Jeugd in Ontwikkeling, Hogeschool Leiden) in samenwerking met Gemeente Leiden en JES Rijnland.

Ontdek de kracht van het Netwerkimpactmodel!

In deze interactieve workshop duiken we samen in het Netwerkimpactmodel. Wat bedoelen we eigenlijk met effectiviteit? Waarom is het soms zo lastig om de impact van samenwerkingen goed in beeld te brengen? En hoe maken we die opbrengsten inzichtelijk en bespreekbaar?
Matthijs Hemink, adviseur bij Common Eye en mede-ontwikkelaar van het model, neemt je mee in de logica en het verhaal achter het model. Myra Warmer van LEF laat vervolgens zien hoe je het model kunt toepassen in de praktijk en deelt een aantal eerste inzichten en ervaringen.
Daarna ga je zelf aan de slag. In kleine groepen werk je aan een eigen casus of vraagstuk, zodat je direct ervaart wat het model voor jouw situatie kan betekenen.

Sessieleiders: Matthijs Hemink (Common Eye)  & Myra Warmer (Da Vinci Scholengroep en het LEF)

Interactief samen jouw hoge verwachtingen concreet maken. Laat je verrassen en inspireren, en ervaar wat didactisch coachen jou brengt!
Tijdens deze workshop ervaar je, onder begeleiding van twee ervaren trainers in didactisch coachen, hoe je hoge verwachtingen waar kunt maken. Het effect van de kracht van feedback en het stellen van vragen staat hierbij centraal.

Sessieleiders: Marieke Leinarts (V&F Onderwijs Consult) en Lillian Snijders (Piecke)

Het is onze intentie samen het goede gesprek te voeren over de opgave vanuit onze eigen organisatie en de beweging die we dan samen over de grenzen van onze eigen organisaties heen te maken hebben. Ga nu in gesprek met de voorzitters van de PO-Raad, VO-raad en MBO Raad over relevante thema’s waar we samen in het belang van het kind over de grenzen van onze organisaties moeten samen werken en hoor welk relevante thema er in elke raad speelt en wat het perspectief van de voorzitter hier op is.

We gaan in gesprek over:

– Hoe ziet latere selectie eruit?
– Strategisch HRM in de Onderwijsregio
– De rol als opleider voor het onderwijs

Sessieleiders:

Host sessie: Sanne van der Linden (het LEF)

PO-Raad

· Freddy Weima, voorzitter PO-Raad

· Sander Dankelman

VO-raad

· Henk Hagoort, voorzitter VO-raad

· Karola Vos

MBO Raad:

· Adnan Tekin, voorzitter MBO Raad

· Bart van Duijn

· Ilona de Bruyne

Eenzaamheid op school. Wat kun je doen zonder iets nieuws op te tuigen?

Eenzaamheid raakt ons allemaal. Het kan leiden tot stagnering van ontwikkeling, verzuim en uitval van zowel leerlingen/studenten als van het personeel.

De centrale vraag in deze sessie is: Wat kunnen we doen aan het verminderen van eenzaamheid -van leerlingen/studenten én personeel- zonder daar iets nieuws voor op te tuigen?
Hoe benutten we aanwezige kwaliteiten en bestaande aanpakken?

We gaan in gesprek aan de hand van de volgende vragen:

  • Signalen van eenzaamheid: Wie zijn de ogen en oren in de school? Hoe worden die benut? Welke kansen zien we? En wat is daarvoor nodig?
  • ‘Zet de bril van eenzaamheid op’ en lift mee op bestaande speerpunten: Hoe doe je dat? Denk aan verzuim, mentale gezondheid, gezonde, veilige school, stimulerend leerklimaat, binden van personeel.
  • Wat is jouw volgende, concrete stap naar een duurzame benadering van eenzaamheid die past bij jouw school?

Graag ontmoeten wij je bij deze uitwisseling. Eenzaamheid aanpakken kun je niet alleen – maar wél samen!

Sessieleiders: Chantal van Arensbergen (Trainer ‘Eigen Regie’ en Ondernemer met LEF) & Monique Marijt (mboRijnland teamleider Begeleiding en Ondersteuning studiesucces – BOSS)

De Hogeschool Leiden is in samenwerking met de VO vrije school Marecollege tijdens schooljaar 2024-2025 een onderzoeksproject gestart over de actieve elementen van subjectiverend onderwijs in het VO. Het gaat over de vraag hoe we kinderen aanwakkeren – en in de gelegenheid brengen – om het middengebied te vinden tussen liefde voor zichzelf en liefde voor de wereld. Door middel van diepte-interviews met docenten en leerlingen van de vrije school hebben we in kaart gebracht hoe dit in zijn werk gaat op het Marecollege.
Tijdens de workshop krijg je een woord uitleg over het achterliggende gedachtegoed van Geert Biesta mbt de werking van subjectiverend onderwijs. Daarna zouden we graag bevindingen en ervaringen uitwisselen met collega’s uit andere onderwijstypes: hoe kunnen we leren van elkaar? Mooi zou zijn als deze uitwisseling op zichzelf weer kan bijdragen aan onze eigen subjectwording als docent.

Sessieleiders: Zoë Mansfeld (Marecollege) Ane Pieter Wisse (Marecollege) Kirsten Koppel (Vrijeschool Pabo, Hogeschool Leiden)

Ontwikkel samen aanbod voor kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong/ hb. Wandel mee en ga met elkaar in gesprek over kinderen (voorschools/ po/ vo..) met een ontwikkelingsvoorsprong.
Tijdens de route kom je vragen tegen die helpen bij het ontwerpen van een eigen stukje aanbod voor deze kinderen.

Aan het einde van de rit vul je jullie uitkomsten in op een werkkaart. De werkkaarten vormen ideeën en inspiratie voor jouw collega’s in het werkveld en zullen te vinden zijn via de website van het LEF!

Sessieleiders: Jojanneke de Haas  (oud-collega het LEF) en Annemieke Constandse en Miranda Brons (Stichting Peuterspeelzalen Leiden)

We doen een interactieve mini-workshop waarin we docenten, schoolleiders en stafmedewerkers meenemen in “De zeven bouwstenen voor anders organiseren”:
  1. Oefen invloed uit op basis van expertise en affiniteit
  2. Organiseer samenwerking binnen het primaire proces
  3. Verdeel het werk op basis van talenten en kwaliteiten van mensen
  4. Zoek naar onderwijsvormen op basis van eigen regie en autonomie van kinderen
  5. Eerst de bedoeling, dan de structuur
  6. De schoolleider mag zich overal mee bemoeien, maar nergens de baas spelen
  7. Deel best practices
De achtergrond van Anders Organiseren (context)
Sinds schooljaar 2021/2022 is er in de onderwijsregio Leiden, Duin- en Bollenstreek een leernetwerk Anders Organiseren actief waarin scholen gezamenlijk optrekken en kennis en inspiratie opdoen rond de vraag: hoe creëren wij een aantrekkelijke werkplek voor schoolleiders en leraren? Het netwerk is onderdeel van de regionale aanpak om het lerarentekort terug te dringen. In de afgelopen vier schooljaren namen telkens zo’n tien scholen deel aan de bijeenkomsten.
De bijeenkomsten werden gewaardeerd vanwege de kwaliteit van de sprekers, maar vooral ook door de ruimte om even los te komen van de dagelijkse hectiek, ervaringen uit te wisselen en met een frisse blik naar de eigen school te kijken. Tegelijkertijd klonk bij deelnemers én organisatoren de behoefte aan meer verdieping. Daarom starten we in schooljaar 2025/2026 met een zogenoemd dubbel spoor:
  • Spoor 1 – het actiespoor: Voor een selecte groep van vijf scholen die concreet aan de slag willen met een verbetering of vernieuwing binnen hun school. Deze trajecten dragen bij aan het versterken van de school als aantrekkelijke werkplek. De scholen krijgen begeleiding op maat, met ruimte voor werksessies, intervisie en experimenteren. Het leerproces – inclusief hobbels – staat centraal. Deze scholen fungeren als regionale praktijkvoorbeelden.
  • Spoor 2 – het inspiratiespoor: De vertrouwde inspiratie- en netwerkbijeenkomsten blijven bestaan voor alle scholen in de regio. Deze bijeenkomsten blijven dé plek voor ontmoeting, kennisdeling en nieuwe inzichten. De nadruk verschuift wel: minder externe sprekers, meer verhalen uit de praktijk – onder andere van de actiescholen. Waar nodig kunnen nog altijd externe experts worden uitgenodigd.

Sessieleiders: Pieter Snaterse (Visser ’t Hooft Lyceum Leiderdorp) Mark de Kievit (Fioretti College Lisse) Frank (leernetwerk anders organiseren van onderwijsregio Leiden, Duin- en Bollenstreek)

Hoe maken we het onderwijs écht duurzaam – in de inhoud, in de praktijk én samen met partners uit de stad? Maak tijdens deze interactieve sessie kennis met het Duurzaam Docenten Netwerk Leiden (DDN) en Stichting Duurzame Stad.

Zij bouwen aan een beweging waarin onderwijs, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties samen optrekken voor toekomstgericht onderwijs. Duurzaam denken én doen, met leerlingen als actieve mede-ontwerpers van een leefbare stad.

Tijdens deze workshop:

  • Ontdek inspirerende duurzame onderwijsprojecten uit de Leidse regio
  • Denk mee over hoe we duurzaam onderwijs structureel kunnen verankeren in VO & MBO… (en welke sectoren nog meer)
  • Verken hoe lokale bedrijven, ambachtslieden, energiecoöperaties en instellingen een rol kunnen spelen in betekenisvol onderwijs
  • En… help mee met de opzet van één van de projecten van DDN: de Leidse Duurzame Ontwerpwedstrijd, waarin leerlingen werken aan echte opdrachten uit de stad en kans maken op uitvoering van hun ontwerp

Daarnaast wordt er gewerkt aan een Duurzame Leidse Kaart met relevante partners, een Groene Circulaire Stagebank, en wordt er nagedacht over een jaarlijkse Onderwijsdag van de Duurzaamheid.

Of je nu lesgeeft, coördineert of schoolbeleid maakt – jouw kennis, ervaring en ideeën zijn van harte welkom.

Kom kennismaken met DDN, laat je inspireren en denk mee over hoe we samen het onderwijs van de toekomst vormgeven.

Duurzaam onderwijs begint hier – met elkaar.

Sessieleiders: Mandy van Valkenburg (Duurzaam Docenten Netwerk Leiden en Vlietland College) Jens Fick (Duurzaam Docenten Netwerk Leiden en Agora Leiden)

Downloads

Werkkaart 10- Stappenplan

Werkkaart kleuters Werkkaart 5- 12 jaar Werkkaart leeg

Wil je de vorige edities van Nacht van de Leraar nog eens terugzien?

Nacht van de Leraar 2024 Nacht van de Leraar 2023 Nacht van de Leraar 2022 Nacht van de Leraar 2021 Nacht van de Leraar 2020